Krzyżowa – ocierając się o historię

Krzyżowa – wieś położona około 8 km od mojego miasta rodzinnego. Znajdują się tutaj skrytki geocache. Ale nie tylko ze względu na geocaching warto odwiedzić miejscowość. Bogata historia oraz wydarzenia, jakie rozegrały się na jej terenach, sprawiły, że Krzyżową codziennie odwiedzają dziesiątki turystów.

Pałac w Krzyżowej

Bez wątpienie największą atrakcją Krzyżowej jest pałac wybudowany w 1720 roku na zlecenie Sigismunda von Zedlitz und Lepie, ówczesnego właściciela wioski. Wcześniej w tym miejscu znajdował się dwór, jednak został on zniszczony podczas wojny trzydziestoletniej.

Od 1867 roku Krzyżowa stała się własnością rodziny von Moltke. Pierwszym właścicielem był feldmarszałek pruski Helmuth Karl Bernard von Moltke, dowódca z okresu „niemieckich wojen zjednoczeniowych”.

Wzgórze Cmentarne

Znajduje się po drugiej stronie drogi. Prowadzi do niego oznakowana ścieżka. Pochowany został tu w 1891 roku Helmuth Karl Bernard von Moltke. Jego ciało spoczęło w znajdującym się na wzgórzu Mauzoleum. Niżej pochowani zostali inni członkowie rodziny von Moltke, a na samym zboczu pracownicy majątku. W 1945 roku trumny z ciałami Helmutha Karla von Moltke i jego żony zaginęły.

Krąg z Krzyżowej

W czasie II wojny światowej, od 1940 roku, Krzyżowa była miejscem tajnych spotkań niemieckiej antynazistowskiej grupy zwanej „Kręgiem z Krzyżowej” (nazwa organizacji została nadana przez Gestapo, nie była używana przez jej członków), założonej m.in. przez właściciela – hrabiego Helmuth James von Moltke. Tajne spotkania odbywały się w Domu na Wzgórzu. Pod koniec jej działalności (1944/45) liczyła około 20 członków.  Moltke sprzeciwiał się „mordowaniu tyranów” i nie popierał planowanego przez inną grupę zamachu na Hitlera w Wilczym Szańcu. Mimo tego, po nieudanym zamachu  z 20 lipca 1944 roku ruszyła fala prześladowań, w wyniku której nastąpiły aresztowania i stracenia, także członków „Kręgu z Krzyżowej” (w tym  Helmutha J. von Moltke). Jego żona, Freya, uniknęła śmierci i razem z synami wyjechała – ostatecznie zamieszkała w USA. Zmarła 1 stycznia 2010 roku w stanie Vermont.

Msza Pojednania

12 listopada 1989 roku w Krzyżowej odbyło się spotkanie premiera Polski Tadeusza Mazowieckiego i kanclerza Niemiec Helmuta Kohla. Odprawiono tak zwaną „Mszę Pojednania”, w języku polskim i niemieckim oraz podpisano 11 dwustronnych umów oraz wydano Wspólne oświadczenie, które było najobszerniejszą deklaracją polityczną od 1970 roku.

Fundacja Krzyżowa

Od 1990 roku rozpoczęła się odbudowa pałacu i jego otoczenia. Z inicjatywy Niemców, Polaków, Holendrów i Amerykanów została założona Fundacja Krzyżowa dla Porozumienia Europejskiego, natomiast w 1998 roku otwarto Międzynarodowe Centrum Spotkań Młodzieży. Dawny Dom Ogrodnika od niedawna jest siedzibą Centrum Edukacji Ekologicznej, natomiast Dom na Wzgórzu pełni obecnie funkcję Miejsca Pamięci z medioteką, czytelnią, salą seminaryjną i Salą Pamięci.

Mapa

Loading map...

Loading

p

Spodobał Ci się ten post?
Daj nam o tym znać, zostawiając pod nim komentarz. Możesz także udostępnić wpis – dzięki temu Twoi znajomi również będą mieli okazję go przeczytać. Dodatkowo zapraszamy na nasze profile na facebooku i Instagramie – znajdziesz tam sporo zdjęć, głównie tych niepublikowanych na blogu.